Het fenomeen van de ‘baby-bv’ is een van de fiscale instrumenten die in de praktijk, in het kader van vermogensverdeling en vermogensoverheveling, regelmatig voorkomt. Met een baby-bv schenken ouders aandelen aan hun minderjarige kind, met als doel het voorkomen van erf- en/of schenkbelasting op een later moment. Oprichting van de bv vindt vaak al plaats als het kind net is geboren. Daardoor is de (pakkende) term ‘baby-bv’ in het leven geroepen. In dit artikel leg ik uit wat een baby-bv nu precies is, wat de fiscale voordelen zijn en hoe legaal de baby-bv is.
Wat is een baby-bv?
Het vermogen van een onderneming komt toe aan de aandeelhouders. Deze hoofdregel is de regel waar het idee van de baby-bv grotendeels op is gebaseerd. Dat gebeurt als volgt. Bij de geboorte – of zoveel later als de ouders bepalen – richten de ouders een bv op. De aandelen in deze bv schenken de ouders aan hun kind (of in ieder geval een deel van de aandelen). Op het moment van schenken moet voor de schenkbelasting uiteraard een waardebepaling plaatsvinden. Omdat er nog weinig waarde in de bv zit, is de waarde van de aandelen in de baby-bv laag en is heffing van schenkbelasting niet of nauwelijks aan de orde. Daardoor ontstaat de situatie waarin een jong kind gerechtigd is tot het vermogen van de onderneming. De ouders hebben ofwel geen gerechtigdheid tot de waarde van de onderneming ofwel een beperkte gerechtigdheid.
Waardegroei en rendementen in de baby-bv?
Met een vrijwel waardeloze bv, kan het kind uiteraard nu en later vrijwel niets. Het idee is echter dat de waarde van de bv explosief gaat stijgen, door inspanningen van de ouders. Dat kan door middel van ondernemingsactiviteiten die de waarde doen toenemen, maar ook door het beleggen van gelden en het incasseren van de rendementen. De inleg voor deze beleggingen kan jaarlijks plaatsvinden naar de schenkvrije voet.
Als gevolg van de inspanningen en/of gelden van de ouders, neemt de waarde van de aandelen toe. Hierover is geen schenkbelasting verschuldigd, omdat de toename van de waarde plaatsvindt op het moment dat de aandelen in de baby-bv al van het kind zijn. In de volgende alinea leg ik dat wat nader uit.
De baby-bv en schenkbelasting
Om schenkbelasting te kunnen heffen, moet sprake zijn van een schenking. Een schenking vereist dat degene die de schenking doet (bij een baby-bv zijn dat de ouders) daadwerkelijk verarmt. Verarmen wil zeggen dat iemand in zijn of haar vermogen achteruitgaat. Echter, de waardegroei en de rendementen vinden plaats op het moment dat het kind al aandeelhouder is. Er is dus van een vermogensoverdracht geen sprake en de ouders verarmen niet. De waardegroei vindt immers plaats in het vermogen van het kind, namelijk op de aandelen in de bv. Schenkbelasting over deze rendementen en de waardegroei op de aandelen blijft derhalve achterwege. Dit gaat uiteraard alleen goed op het moment dat bij het oprichten van de bv en het verrichten van de eerste transacties, op de juiste wijze is gehandeld.
Het besturen van de baby-bv
Het zal niet als een verrassing komen dat de ouders grip willen houden op de onderneming. Voor het minderjarige kind is het immers lastig om, bij gebrek aan kennis en kunde, een onderneming te leiden. Dit is goed te regelen. Een voorbeeld daarvan is de figuur van het certificeren van de aandelen in de bv. Certificeren laat zich het best uitleggen als het ‘knippen’ van de aandelen, zodat het stemrecht en het winstrecht van elkaar loskomen. Daarbij zijn de aandelen ondergebracht in een stichting administratiekantoor (STAK). Het bestuur van deze stichting oefent het stemrecht uit en dat zijn de ouders. Het kind krijgt de winstrechten (in de vorm van certificaten) geschonken. Het resultaat is dat de ouders tot een door hun te bepalen moment, de volledige zeggenschap houden. Het vermogen behoort ook hier na de schenking van certificaten toe aan het kind.
Van bestaande bv naar baby-bv?
Het kan zijn dat de ouders al jaren een onderneming drijven en geen behoefte hebben aan een extra bv. Het is mogelijk om aandelen (of certificaten) in een al bestaande bv te schenken met hetzelfde gevolg als hiervoor beschreven. Echter, de waarde van deze aandelen kan behoorlijk hoger liggen dan de schenkvrije voet. In dat geval is schenkbelasting verschuldigd. Indien de aandelen zien op zogenaamd ondernemingsvermogen, kan het zijn dat de bedrijfsopvolgingsregeling (BOR) van toepassing is. In dit artikel werk ik de BOR niet verder uit, maar het is dus mogelijk om met een bestaande bv de situatie van een baby-bv na te bootsen.
Overige belastingheffing bij het minderjarige kind
Het minderjarige kind heeft in de meeste gevallen een aanmerkelijk belang (meer dan 5% van de aandelen). Het eventuele inkomen uit dit aanmerkelijk belang, is belast in de inkomstenbelasting in box 2. Zolang het kind minderjarig is, vindt toerekening van dit inkomen aan de ouder die het gezag uitoefent plaats. Bezit het kind minder dan 5% van de aandelen, dan behoort het aandelenpakket tot box 3 in de inkomstenbelasting. Ook dan wordt het inkomen bij de ouders in de belastingheffing getrokken. Zodra het kind op enig moment ook zelf actief wordt voor de bv, is strikt genomen een gebruikelijk loon van toepassing.
Is de baby-bv voor de schenkbelasting toegestaan?
Een baby-bv past binnen de kaders van de huidige wet- en regelgeving. Het zal voor velen echter niet als een verrassing komen dat de Belastingdienst nauwlettend meekijkt in deze situatie. Het bestrijden van misbruiksituatie gebeurt dan vaak door te stellen dat sprake is van een schijnconstructie of van een schenking op een later moment. Met dit laatste streeft de Belastingdienst er dan naar om tóch de rendementen en/of waardegroei te mogen belasten. Verder zal de Belastingdienst bij enige werkzaamheden van het kind voor de bv, de kaart van de gebruikelijkloonregeling trekken. In het rapport Licht uit, spot aan: de vermogensverdeling uit 2022 bestempelt het IBO de baby-bv als middel om het betalen van belasting te ontwijken, waarmee de baby-bv direct een negatief stempel meekrijgt.
Kabinet beoordeelt baby-bv met Prinsjesdag 2022
Het kabinet heeft in een reactie op Kamervragen aangegeven dat de baby-bv in de schenkbelasting een van de belastingconstructies is die terugkomt in het kabinetstandpunt over vermogensverdeling. Dit standpunt wordt met Prinsjesdag 2022 gedeeld. Indien het kabinet de baby-bv onwenselijk acht, is er mijns inziens een wetswijziging voor nodig om het gebruik ervan te verbieden. Deze wetswijziging is nog niet aangekondigd en lijkt daarmee voor komend jaar niet aanstaande.
De baby-bv en advisering
Dat deze figuur nu direct het algemene stempel belastingontwijking krijgt opgedrukt, is jammer. In veel scenario’s is het toekennen van gerechtigdheid tot het ondernemingsvermogen aan een minderjarig kind, namelijk goed denkbaar en zijn daar valide argumenten voor aan te dragen. Het lijkt echter een trend om steeds meer belastingbesparende regelingen uit te leggen als belastingontwijking. Een voorbeeld daarvan is de snel veranderende zienswijze op de mogelijkheden die de fiscale eenheid vennootschapsbelasting belastingplichtigen biedt. Meer weten over het overdragen van aandelen aan uw minderjarige kind of vermogensoverheveling in het algemeen? In de praktijk is dit vaak complex en een goede organisatie is van cruciaal belang. Neem dan gerust eens vrijblijvend contact op.
Bronnen:
Beantwoording Kamervragen over de baby-bv (7 september 2022)
Rapport IBO Vermogensverdeling ‘Licht uit, sport aan: de vermogensverdeling’ (1 juli 2022)
Lees ook onze artikelen over:
Belastingrente onterecht wegens schending zorgvuldigheidsbeginsel
